Een reis vol onthullingen

Een schitterend gebrek - Arthur Japin

(Verheyen, 2009)

Vakantie, het ideale moment om zonder afleiding te genieten van een goed boek. Op het strand van Vrsar, een vissersstadje in Kroatië, nam ik 'Een schitterend gebrek' van Arthur Japin uit mijn tas en daar heb ik geen enkel moment spijt van gehad. Vanaf de eerste bladzijde zat ik echt in het verhaal. Het boek nam me mee naar de andere kant van de Adriatische zee en drie eeuwen terug in de tijd naar het Venetië van de 18de eeuw, de tijd van de bekende vrouwenverleider Casanova. Pas na het omslaan van de laatste bladzijde kon ik het verhaal loslaten.

Arthur Japin vertelt in 'Een schitterend gebrek' het verhaal van Lucia en Giacomo Casanova. Op een groot feest niet ver van Venetië leert de jonge Giacomo de veertienjarige Lucia kennen, waarna de vonk onmiddellijk overslaat. Voor beide is dit de eerste keer echte liefde en ze beloven elkaar eeuwige trouw. Plotseling verdwijnt Lucia uit Giacomo's leven. Deze onverwachte gebeurtenis verandert Giacomo's kijk op vrouwen voorgoed. Vele jaren later komen ze elkaar opnieuw tegen in Amsterdam. Casanova, zich er niet bewust van dat dit zijn Lucia (inmiddels Galathéa) is, probeert deze vrouw voor hem te winnen. Voor Lucia echter is deze ontmoeting de aanzet om terug te kijken op haar leven. In 'Een schitterend gebrek' lees je het verhaal van Lucia. Haar jeugd, het verraad, haar dooltocht door Europa..., stapje voor stapje ontdek je haar aangrijpende verhaal.

Drie eeuwen terug in de tijd

Op meesterlijke wijze slaagt Japin erin om mij het gevoel te geven in het Europa van de achttiende eeuw te zijn beland. Niet enkel de historische figuur Casanova is realistisch weergegeven, het zijn vooral de beschrijvingen van de tijd en de omgeving die het verhaal zo realistisch maken. Van de decadentie van de Venetiaanse adel tot de triestheid van de hoerenhuizen in Amsterdam, de sfeer van de verlichting, het ouderwetse taalgebruik, al deze aspecten zijn uitmuntend beschreven en zorgen voor een schitterende weergave van die tijd. Je zou haast vergeten dat dit fantastische verhaal ontstaan is in het hoofd van Arthur Japin.

Venetië in de 18 de eeuw. Schilderij van Canaletto (File:Canaletto (II) 002.jpg, 2014)

Door de ogen van Lucia

Ook heeft het boek een opmerkelijke structuur. Zoals eerder aangehaald wordt het verhaal verteld door Lucia. Afwisselend neemt ze je mee naar haar kindertijd in Italië, haar leven in Amsterdam, haar dooltocht door Europa en de recente ontmoeting met haar eerste liefde. Stilletjes aan leer je Lucia zeer goed kennen, je begrijpt haar keuzes en voelt haar verdriet. Ze neemt je mee in haar tweestrijd tussen haar gevoel en haar verstand. Toch zijn er nog veel vragen waar je graag een antwoord op wil hebben. Lucia onthult haar geheimen zonder schaamte. Als lezer kom je alles te weten maar dit gebeurt mondjesmaat. Hierdoor kruip je echt op het puntje van je stoel, het boek  leest bijna als een thriller. Daarbovenop zit het verhaal ook vol onverwachte wendingen, gewiekste dialogen en pas na de verassende ontknoping heb je als lezer het complete beeld van Lucia's leven en haar tragische lot.

Het is Japin gelukt om van 'Een schitterend gebrek' een spannende, meeslepende en ook ontroerende roman te maken, waarbij het is gelukt om een boeiende en realistische weergave te geven van de tijd van de verlichting. Ik heb van elke pagina genoten en raad dan ook iedereen 'Een schitterend gebrek' aan, of je nu op het strand ligt, pendelt met de trein of gewoon even tijd maakt voor een goed boek.

Ben je nog niet helemaal overtuigd lees dan een fragment uit dit mooie boek op de site van deze getalenteerde auteur. http://www.arthurjapin.nl/web/fragmenten.htm

Bibliografie

File:Canaletto (II) 002.jpg. (2014, juni 30). Opgehaald van Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Canaletto_(II)_002.jpg?uselang=nl

fragementen. (sd). Opgeroepen op augustus 15, 2014, van Arthurjapin: http://www.arthurjapin.nl/web/fragmenten.htm

Japin, A. (2003). Een schitterend gebrek. Amsterdam: De Arbeiderspers.

Verheyen, G. (2009, january 21). Een schitterend gebrek aan realiteit. Opgeroepen op augustus 15, 2014, van Guntherverheyen: http://guntherverheyen.com/2009/01/21/een-schitterend-gebrek-aan-realiteit/

Het ondenkbare wordt waarheid

'Als je geniaal wilt zijn, moet je te ver gaan, en als je niet te ver gaat, is het niet goed, dan is het alleen maar waar en de waarheid is saai.' Dit is een bekende uitspraak van de schrijver Harry Mulisch. Deze visie past hij ook toe in zijn laatst voltooide boek, Siegfried. Er zijn al vele fictieve boeken geschreven over het leven van Hitler maar dit boek overtreft alle andere verzinsels.

Mulisch vertelt het verhaal over de schrijver Herter, duidelijk een alter ego voor de auteur zelf, die in Wenen een tv-interview geeft over zijn laatste boek. Hij probeert zijn idee op het absolute niets tastbaar te maken door Hitler in een totaal andere, experimentele situatie te plaatsen. Er ontspringen al enkele ideeën en de schrijver denkt er zelfs aan om een boek schrijven met dit idee als uitgangspunt. Tot hij het oude echtpaar Falk ontmoet,zij vertellen hem het verhaal over de zoon van Hitler, en zijn ideeën verbleken tegenover de waarheid.

Mulisch vertelt dit verhaal op zo'n manier dat je er helemaal in wegzinkt. De beschrijvingen van de villa van Hitler op de Obersalzberg nemen je helemaal mee naar het Oostenrijk in de jaren 40. Maar ook de beschrijving van de laatste dagen van Hitler en Eva Braun in de ondergrondse bunker in Berlijn neemt je mee naar die plek, toch geeft Mulisch net niet te veel informatie prijs om je eigen fantasie overbodig te maken. Iedereen kent Hitler en de andere belangrijkste nazi leiders wel. Desondanks slaagt Harry Mulisch erin deze personen, vooral de Führer zelf en zijn minnares, in een ander licht te plaatsen. Ze krijgen als ware een menselijke persoonlijkheid waarmee de lezer zich kan vergelijken. In tegenstelling tot alle andere verhalen die over Hitler geschreven zijn, waar hij als onmenselijk wordt geschetst. Door de combinatie van historische gebeurtenissen en personen, die door iedereen gekend zijn, en een uitmuntend geschreven verhaallijn lukt het de auteur om het verhaal zo overtuigend te brengen dat de lezer bijna vergeet dat het fictie is.

Het berghof van Hitler op de Oberzalsberg

Wat zeker niet mag worden vergeten, is wat het werk met de lezer doet. Het verhaal is zo geschreven dat het de lezer echt opslorpt in het werk. Het is bijna onmogelijk om dit boek weg te leggen. Men wil weten hoe dit, zo onbegrijpelijke verhaal, toch waar kan zijn. Deze drang is zeker te wijten aan het fascinerende verhaal maar uiteraard ook aan Mulisch's schrijfstijl. Door regelmatig van vertelperspectief te veranderen, zo is er de auctoriële verteller maar er worden ook passages gebruikt uit de dagboeken van Herter en zelfs van Eva Braun, creëert de auteur een zeer gevoelsgeladen sfeer. Met als toppunt de laatste bladzijde van het boek waarbij Herter sterft, de golf van ongeloof die dan door me heen ging voelde aan alsof ik zelf naast het bed stond en het met mijn eigen ogen zag gebeuren. Om dit gevoel bij de lezer op te wekken moet je over een flinke dosis talent bezitten. Dit is iets wat we zeker kunnen toeschrijven aan Harry Mulisch.

Met Siegfried lukt het Harry Mulisch een vernieuwend verhaal te vertellen dat ver boven ieders verbeeldingsvermogen uit schiet. Hij maakt het ondenkbare tot zo'n prachtig geheel dat je bijna niet anders kan dan het geloven. Toch is deze ondenkbare waarheid fictie. De combinatie van een wonderbaarlijk opgebouwde verhaallijn en een aangename schrijfstijl maakt Siegfried een must-have om te lezen. Ik heb oprecht genoten van het verhaal gekaderd in een historische situatie. Het deed me pijn toen ik de laatste bladzijde omsloeg en besefte dat ik het verhaal los moest laten.

Bibliografie

Mulisch, H. (2001). Siegfried. Amsterdam: De bezige bij.

Stoffelsen, D. (2010, Oktober 21). De schrijver van het ultieme kwaad. Opgehaald van Recencieweb: http://recensieweb.nl/recensie/de-schrijver-en-het-ultieme-kwaad/

Une montagne bavaroise toujours hantée par Adolf Hitler. (11, September 12). Opgehaald van 7sur7: http://www.7sur7.be/7s7/fr/1506/Sciences/article/detail/1317527/2011/09/12/Une-montagne-bavaroise-toujours-hantee-par-Adolf-Hitler.dhtml